KALÇA PROTEZİ

Ameliyat Öncesi

• Ameliyat öncesinde sağlığınıza iyi bakmanız gerekmektedir.  Doğru beslenin ve alkol alıyorsanız miktarını azaltın.Ağız ve diş sağlığınız konusunda sorun yaşıyorsanız mutlaka tedavi olun.
• Sigara içiyorsanız, ameliyattan önce bırakın.
• Düzenli olarak aldığınız ilaçlar konusunda doktorunuzu bilgilendirin.
• Ameliyattan önce vücudunuzda herhangi bir enfeksiyon varsa, iyileşme sürenizin daha kısa olması için doktorunuzun  tavsiyelerine uyun.
• Şeker ya da yüksek tansiyon gibi kronik bir rahatsızlığınız varsa doktorunuz bu hastalıkların ameliyat sürecinize etkisi konusunda sizi bilgilendirecektir.

Evdeki Planlama

• İyileşme sürecinin ilk safhalarında merdiven inip çıkmamaya özen gösterin. Merdiven kullanma zorunluluğunuz varsa mutlaka tutunabileceğiniz bir trabzan olmalıdır.
• Eviniz 2 katlı ise bir süreliğine yaşam alanı olarak sadece giriş katı kullanınız. Evde ayağınızın altından kayabilecek hafif halı ve kilimleri kaldırınız.
• Banyo yaparken duş ya da banyo küvetinin yanında bir tutunma yeri ve yıkanmanız için bir duş sandalyesine ihtiyacınız olacaktır.
• Sırtınızı dik bir şekilde yaslayabileceğiniz kolçaklı koltuklara  oturmaya özen gösteriniz.
• Kalça protezi ameliyatından sonra evdeki tüm aktiviteleriniz için size yardımcı olabilecek biri olması önemlidir.

Ameliyat Süreci

Ameliyattan ne kadar önce yemek yemeyi ve sıvı almayı kesmeniz gerektiği size bildirilecektir. Ameliyatı gerçekleştirecek olan doktorunuza, kullanmakta olduğunuz ilaçların listesini verin. Ameliyat için hastaneye geldiğinizde size süreç hakkında detaylı bilgi verilecektir.

Ameliyat Sonrası

Ameliyattan sonra bir süre ağrı hissedebilirsiniz ancak bunu gidermek için belirli aralıklarla ağrı kesici uygulaması yapılacaktır. Ameliyatınızdan birkaç saat sonra ayakta durabilir veya yürüteç yardımıyla yürümeye başlayabilirsiniz. Damar yolu ve sondanız çıkarılmamış olduğu için yürüteç kullanırken dikkatli olmalısınız. Yürüyüş ve egzersizler iyileşme sürecinizde büyük önem taşımaktadır. Doktorunuz ne zaman taburcu olacağınız konusunda sizi bilgilendirecektir.

Kalça protezi ameliyatından sonra yapay bir kalça ekleminin doğal bir kalça gibi bükülmesi ve dönmesi mümkün değildir. Başlangıçta gün içerisinde yapacağınız bazı hareketler yeni eklemi fazla zorlayabilir. Bu nedenle doktorunuzun tavsiyelerine eksiksiz uymanız gereklidir.

Otururken…

• Oturmak için sert ve yüksek sandalyeleri ya da kolçaklı koltukları tercih edin.
• Bacak bacak üstüne atmayın.
• Otururken bacaklarınızı bitiştirmek yerine ayrık tutun.

Eğilirken… 

Ayakta dururken ve oturur pozisyonda gövdeniz bel seviyenizden aşağıda olacak şekilde eğilmeyin.

Dikkat Etmeniz Gerekenler

• Yatarken, otururken ve ayakta dururken  ayağınızı içe ya da dışa doğru bükmeyin.
• Merdiven çıkarken ilk önce sağlam bacağınızla, inerkende ameliyatlı  bacağınızla adım atın.
• İyileşme döneminizde bağsız ayakkabılar giymeye özen gösterin.
• Kalça ağrısı, baldır ve bacakta ağrı – şişme, ameliyat yerinde kızarma – yanma ve sızıntı, yüksek ateş, göğüste ağrı ve  solunum güçlüğü gibi durumlarda mutlaka doktorunuza  başvurun.
• Cinsel yaşama dönüş konusunda doktorunuzun önerilerine  uyun.
• Düzenli olarak yürüyüş yapın.
• Kontrol muayenelerinizi ihmal etmeyin.

Kalça Protezi Operasyonu Sırasında ve Sonrasında Olası Komplikasyonlar

1.Enfeksiyon;

İyi ameliyathane koşullarında kalça protezi operasyonlarında enfeksiyon oranı % 1 in altındadır. İyi ameliyathane koşulları denilirken “laminar air flow ” denilen özel mikrop bulaşmasını engelleyen bir sistem bulunmasıdır. Normal ameliyathanelerde enfeksiyon oranları % 5-10 arasındadır.

Aynı zamanda son zamanlarda ileri merkezlerde kalça protezi operasyonları sırasında kask biçimli özel ameliyat başlıkları kullanılmaya başlanmıştır. Bu başlıklar operasyon ekibinin tepeden aşağı kadar tamamen mikropsuz bir örtünüm sağlar. (normalde ekibin boyundan aşağısı mikropsuz olarak örtülüdür ve şapka ve maske ile desteklenir. Operasyon kaskları laminar air flow sisteminin yukarıdan aşağı gelen hava akımının operasyon ekibinin steril (mikropsuz) olmayan baş, ense yüz gibi bölgelerinden operasyon sahasına doğru mikrop inmesine engel olur. Aynı zamanda günümüz operasyonlarında basınçlı yara yıkama sistemlerinden yüze su sıçrayabilmektedir. Yüze sıçrayan damlaların küçük bir kısmı yüzdeki mikroplu alana çarpıp mikropları yeniden operasyon alanına götürebilir. Kask ve mikropsuz başlık sistemi bu riski de ortadan kaldırır.

Enfeksiyon olursa yeniden bir operasyonla ile eklemin yıkanması gerekebilir. İleri enfeksiyonlarda operasyonda konulmuş olan kalça protezinin çıkarılması gerekebilir. Bu durumda 6-12 hafta antibiyotik kullanımı sonrası yeniden kalça protezi konabilir.

Enfeksiyon olmaması için anestezi sırasında damardan antibiyotik verilmektedir. Antibiyotik kullanımına ameliyat sonrası da devam edilmektedir. Ayrıca kullanılan aletlerin sterilizasyonuna çok dikkat edilmektedir

2.Derin ven trombozu (toplar damarlarda kan pıhtılaşması) :

Bu komplikasyon %5 in altındadır. Genellikle 3.üncü günden sonra görülme olasılığı başlar, 6-10 uncu günler en fazla görülür. Ancak nadiren de olsa operasyondan aylar sonra da görülebilmektedir. Derin ven trombozlarının da % 5-10 kadarı (tüm hastaların 10 binde 5-10 u ) pıhtının koparak akciğere veya beyine giderek hayati risk yaratabilir. Hastaların bazılarında ek risk faktörleri de vardır. Bunlar kadınlarda doğum kontrol hapları kullanılması, hastaların daha önce derin ven trombozu geçirmiş olması, bacaklarda varis bulunması, ailevi yatkınlık vb.

Derin ven trombozundan korunmak için kan sulandırıcı ilaçlar, operasyon sonrası antiembolik çoraplar giydirilmesi, yatak içi egzersizler ve erken ayağa kaldırmak riskleri azaltmaktadır. Eğer hastalarda ek risk faktörleri varsa bu uygulamalar daha da uzatılmaktadır.

3.Teknik hatalar:

Kalça protezi ameliyatları teknik olarak son derece komplike operasyonlardır. Bu nedenle teknik hatalara bağlı komplikasyon olasılığı her zaman ve her yerde olabilmektedir. İyi ellerde teknik hatalara bağlı komplikasyonların riskleri çok azalmakta ve sonuca etki eden teknik hatalar çok nadiren oluşmaktadır.

4.Kalça çıkması:

Kalça protezi operasyonu olan hastalarda 3 ay belirli hareketleri yapmaları yasaklanır. Bu hareketler kalçayı 90 derece üzerinde bükmek, bacak bacak üzerine atmak, çorap giymek, bacağı içe çevirmek gibi hareketlerdir. Bunları yaparsanız kalça ekleminin kapsülü tam iyileşmediği ve adele dengesi tam kurulamadığı için kalça yerinden çıkabilir. Bu durumda kalçanın yerine konması için genel anestezi altında bir girişim gerekir.

2.Derin ven trombozu (toplar damarlarda kan pıhtılaşması) :

Bu komplikasyon %5 in altındadır. Genellikle 3.üncü günden sonra görülme olasılığı başlar, 6-10 uncu günler en fazla görülür. Ancak nadiren de olsa operasyondan aylar sonra da görülebilmektedir. Derin ven trombozlarının da % 5-10 kadarı (tüm hastaların 10 binde 5-10 u ) pıhtının koparak akciğere veya beyine giderek hayati risk yaratabilir. Hastaların bazılarında ek risk faktörleri de vardır. Bunlar kadınlarda doğum kontrol hapları kullanılması, hastaların daha önce derin ven trombozu geçirmiş olması, bacaklarda varis bulunması, ailevi yatkınlık vb.

Derin ven trombozundan korunmak için kan sulandırıcı ilaçlar, operasyon sonrası antiembolik çoraplar giydirilmesi, yatak içi egzersizler ve erken ayağa kaldırmak riskleri azaltmaktadır. Eğer hastalarda ek risk faktörleri varsa bu uygulamalar daha da uzatılmaktadır.

3.Teknik hatalar:

Kalça protezi ameliyatları teknik olarak son derece komplike operasyonlardır. Bu nedenle teknik hatalara bağlı komplikasyon olasılığı her zaman ve her yerde olabilmektedir. İyi ellerde teknik hatalara bağlı komplikasyonların riskleri çok azalmakta ve sonuca etki eden teknik hatalar çok nadiren oluşmaktadır.

4.Kalça çıkması:

Kalça protezi operasyonu olan hastalarda 3 ay belirli hareketleri yapmaları yasaklanır. Bu hareketler kalçayı 90 derece üzerinde bükmek, bacak bacak üzerine atmak, çorap giymek, bacağı içe çevirmek gibi hareketlerdir. Bunları yaparsanız kalça ekleminin kapsülü tam iyileşmediği ve adele dengesi tam kurulamadığı için kalça yerinden çıkabilir. Bu durumda kalçanın yerine konması için genel anestezi altında bir girişim gerekir.

Evdeki Planlama

• İyileşme sürecinin ilk safhalarında merdiven inip çıkmamaya özen gösterin. Merdiven kullanma zorunluluğunuz varsa mutlaka tutunabileceğiniz bir trabzan olmalıdır.
• Eviniz 2 katlı ise bir süreliğine yaşam alanı olarak sadece giriş katı kullanınız. Evde ayağınızın altından kayabilecek hafif halı ve kilimleri kaldırınız.
• Banyo yaparken duş ya da banyo küvetinin yanında bir tutunma yeri ve yıkanmanız için bir duş sandalyesine ihtiyacınız olacaktır.
• Sırtınızı dik bir şekilde yaslayabileceğiniz kolçaklı koltuklara  oturmaya özen gösteriniz.
• Kalça protezi ameliyatından sonra evdeki tüm aktiviteleriniz için size yardımcı olabilecek biri olması önemlidir.

Ameliyat Süreci

Ameliyattan ne kadar önce yemek yemeyi ve sıvı almayı kesmeniz gerektiği size bildirilecektir. Ameliyatı gerçekleştirecek olan doktorunuza, kullanmakta olduğunuz ilaçların listesini verin. Ameliyat için hastaneye geldiğinizde size süreç hakkında detaylı bilgi verilecektir.

Ameliyat Sonrası

Ameliyattan sonra bir süre ağrı hissedebilirsiniz ancak bunu gidermek için belirli aralıklarla ağrı kesici uygulaması yapılacaktır. Ameliyatınızdan birkaç saat sonra ayakta durabilir veya yürüteç yardımıyla yürümeye başlayabilirsiniz. Damar yolu ve sondanız çıkarılmamış olduğu için yürüteç kullanırken dikkatli olmalısınız. Yürüyüş ve egzersizler iyileşme sürecinizde büyük önem taşımaktadır. Doktorunuz ne zaman taburcu olacağınız konusunda sizi bilgilendirecektir.

Kalça protezi ameliyatından sonra yapay bir kalça ekleminin doğal bir kalça gibi bükülmesi ve dönmesi mümkün değildir. Başlangıçta gün içerisinde yapacağınız bazı hareketler yeni eklemi fazla zorlayabilir. Bu nedenle doktorunuzun tavsiyelerine eksiksiz uymanız gereklidir.

Otururken…

• Oturmak için sert ve yüksek sandalyeleri ya da kolçaklı koltukları tercih edin.
• Bacak bacak üstüne atmayın.
• Otururken bacaklarınızı bitiştirmek yerine ayrık tutun.

Eğilirken… 

Ayakta dururken ve oturur pozisyonda gövdeniz bel seviyenizden aşağıda olacak şekilde eğilmeyin.

Dikkat Etmeniz Gerekenler

• Yatarken, otururken ve ayakta dururken  ayağınızı içe ya da dışa doğru bükmeyin.
• Merdiven çıkarken ilk önce sağlam bacağınızla, inerkende ameliyatlı  bacağınızla adım atın.
• İyileşme döneminizde bağsız ayakkabılar giymeye özen gösterin.
• Kalça ağrısı, baldır ve bacakta ağrı – şişme, ameliyat yerinde kızarma – yanma ve sızıntı, yüksek ateş, göğüste ağrı ve  solunum güçlüğü gibi durumlarda mutlaka doktorunuza  başvurun.
• Cinsel yaşama dönüş konusunda doktorunuzun önerilerine  uyun.
• Düzenli olarak yürüyüş yapın.
• Kontrol muayenelerinizi ihmal etmeyin.

Kalça Protezi Operasyonu Sırasında ve Sonrasında Olası Komplikasyonlar

1.Enfeksiyon;

İyi ameliyathane koşullarında kalça protezi operasyonlarında enfeksiyon oranı % 1 in altındadır. İyi ameliyathane koşulları denilirken “laminar air flow ” denilen özel mikrop bulaşmasını engelleyen bir sistem bulunmasıdır. Normal ameliyathanelerde enfeksiyon oranları % 5-10 arasındadır.

Aynı zamanda son zamanlarda ileri merkezlerde kalça protezi operasyonları sırasında kask biçimli özel ameliyat başlıkları kullanılmaya başlanmıştır. Bu başlıklar operasyon ekibinin tepeden aşağı kadar tamamen mikropsuz bir örtünüm sağlar. (normalde ekibin boyundan aşağısı mikropsuz olarak örtülüdür ve şapka ve maske ile desteklenir. Operasyon kaskları laminar air flow sisteminin yukarıdan aşağı gelen hava akımının operasyon ekibinin steril (mikropsuz) olmayan baş, ense yüz gibi bölgelerinden operasyon sahasına doğru mikrop inmesine engel olur. Aynı zamanda günümüz operasyonlarında basınçlı yara yıkama sistemlerinden yüze su sıçrayabilmektedir. Yüze sıçrayan damlaların küçük bir kısmı yüzdeki mikroplu alana çarpıp mikropları yeniden operasyon alanına götürebilir. Kask ve mikropsuz başlık sistemi bu riski de ortadan kaldırır.

Enfeksiyon olursa yeniden bir operasyonla ile eklemin yıkanması gerekebilir. İleri enfeksiyonlarda operasyonda konulmuş olan kalça protezinin çıkarılması gerekebilir. Bu durumda 6-12 hafta antibiyotik kullanımı sonrası yeniden kalça protezi konabilir.

Enfeksiyon olmaması için anestezi sırasında damardan antibiyotik verilmektedir. Antibiyotik kullanımına ameliyat sonrası da devam edilmektedir. Ayrıca kullanılan aletlerin sterilizasyonuna çok dikkat edilmektedir

2.Derin ven trombozu (toplar damarlarda kan pıhtılaşması) :

Bu komplikasyon %5 in altındadır. Genellikle 3.üncü günden sonra görülme olasılığı başlar, 6-10 uncu günler en fazla görülür. Ancak nadiren de olsa operasyondan aylar sonra da görülebilmektedir. Derin ven trombozlarının da % 5-10 kadarı (tüm hastaların 10 binde 5-10 u ) pıhtının koparak akciğere veya beyine giderek hayati risk yaratabilir. Hastaların bazılarında ek risk faktörleri de vardır. Bunlar kadınlarda doğum kontrol hapları kullanılması, hastaların daha önce derin ven trombozu geçirmiş olması, bacaklarda varis bulunması, ailevi yatkınlık vb.

Derin ven trombozundan korunmak için kan sulandırıcı ilaçlar, operasyon sonrası antiembolik çoraplar giydirilmesi, yatak içi egzersizler ve erken ayağa kaldırmak riskleri azaltmaktadır. Eğer hastalarda ek risk faktörleri varsa bu uygulamalar daha da uzatılmaktadır.

3.Teknik hatalar:

Kalça protezi ameliyatları teknik olarak son derece komplike operasyonlardır. Bu nedenle teknik hatalara bağlı komplikasyon olasılığı her zaman ve her yerde olabilmektedir. İyi ellerde teknik hatalara bağlı komplikasyonların riskleri çok azalmakta ve sonuca etki eden teknik hatalar çok nadiren oluşmaktadır.

4.Kalça çıkması:

Kalça protezi operasyonu olan hastalarda 3 ay belirli hareketleri yapmaları yasaklanır. Bu hareketler kalçayı 90 derece üzerinde bükmek, bacak bacak üzerine atmak, çorap giymek, bacağı içe çevirmek gibi hareketlerdir. Bunları yaparsanız kalça ekleminin kapsülü tam iyileşmediği ve adele dengesi tam kurulamadığı için kalça yerinden çıkabilir. Bu durumda kalçanın yerine konması için genel anestezi altında bir girişim gerekir